Μια λίστα με καινοτομίες οι οποίες θα μπορούσαν να αλλάξουν τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι θα εργάζονται, θα ζουν και θα αλληλεπιδρούν στη διάρκεια της επόμενης πενταετίας, παρουσίασε η ΙΒΜ στο πλαίσιο της όγδοης ετήσιας έκθεσης που συντάσσει με τίτλο IBM 5 in 5.

Στη φετινή έκθεση της IBM, η κεντρική ιδέα έχει να κάνει με το εξής σκεπτικό: τα πάντα θα έχουν τη δυνατότητα να μαθαίνουν, ενταγμένες σε μια νέα εποχή γνωστικών συστημάτων. Πρόκειται για μία εποχή στη διάρκεια της οποίας οι μηχανές θα μαθαίνουν, θα σκέπτονται λογικά και θα αλληλεπιδρούν με τους ανθρώπους με ένα πιο φυσικό και εξατομικευμένο τρόπο.

Τέτοιου είδους καινοτομίες αρχίζουν να αναδεικνύονται, βασιζόμενες στη συνέργεια του cloud computing, των big data και των τεχνολογιών μάθησης, με τις κατάλληλες προβλέψεις για την προστασία του ιδιωτικού απορρήτου και της ασφάλειας, και τίθενται στη διάθεση καταναλωτών, δημοτών, μαθητών και ασθενών.

Με το πέρασμα του χρόνου, προβλέπεται ότι αυτά τα υπολογιστικά συστήματα θα γίνονται όλο και πιο έξυπνα και πιο προσαρμοσμένα, μέσω των αλληλεπιδράσεων με δεδομένα, συσκευές και ανθρώπους, βοηθώντας μας να αναμετρηθούμε με προβλήματα που κάποτε έμοιαζαν άλυτα, χρησιμοποιώντας όλες τις πληροφορίες που βρίσκονται γύρω μας και προσφέροντάς μας την κατάλληλη πληροφόρηση ή συμβουλή ακριβώς όταν τη χρειαζόμαστε περισσότερο.

Η νέα εποχή της επιστήμης της πληροφορικής θα οδηγήσει σε καινοτομίες που θα επεκτείνουν τις ανθρώπινες ικανότητες, θα μας βοηθούν στην πραγματοποίηση ορθών επιλογών, θα προστατεύουν την ασφάλειά μας και θα μας παρέχουν κατευθύνσεις για τη χάραξη της πορείας μας στον κόσμο με νέους ισχυρούς τρόπους.

Η έκθεση 5 in 5 της IBM βασίζεται σε τάσεις που παρατηρούνται στην αγορά και στην κοινωνία, καθώς και σε αναδυόμενες τεχνολογίες που αναπτύσσονται στα εργαστήρια έρευνας της IBM οι οποίες μπορούν να καταστήσουν εφικτές αυτές τις μεγάλες αλλαγές. Οι πέντε προβλέψεις που θα καθορίσουν τις μελλοντικές εξελίξεις και θα μας επηρεάσουν σε ατομικό επίπεδο, είναι:

01. Η τάξη θα μαθαίνει για το μαθητή

Η τάξη του μέλλοντος αναμένεται να προσφέρει στους εκπαιδευτικούς τα εργαλεία που χρειάζονται για να μαθαίνουν πληροφορίες για κάθε μαθητή, παρέχοντάς τους ένα προσαρμοσμένο πρόγραμμα διδασκαλίας από το νηπιαγωγείο έως το λύκειο και μέχρι την απασχόληση. Εντός των επόμενων πέντε ετών, η τάξη θα αποκτήσει την ικανότητα να μαθαίνει για κάθε μαθητή, χρησιμοποιώντας διαχρονικά δεδομένα, όπως βαθμολογίες διαγωνισμάτων, δεδομένα παρουσιών και πληροφορίες για τη συμπεριφορά του μαθητή σε πλατφόρμες ηλεκτρονικής μάθησης, και όχι μόνο εξετάσεις ικανοτήτων. Εξελιγμένα εργαλεία ανάλυσης που θα παρέχονται μέσω cloud θα προσφέρουν υποστήριξη για αποφάσεις στους δασκάλους έτσι, ώστε αυτοί να μπορούν να εντοπίζουν ποιοι μαθητές διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο, τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν και, εν συνεχεία, θα προτείνουν μέτρα για την υποβοήθηση των μαθητών ώστε να αντεπεξέλθουν στις προκλήσεις τους με βάση το ατομικό τους στυλ μάθησης.

Επιστήμονες της IBM έχουν ήδη αρχίσει να εργάζονται στην τάξη. Σε ένα πρώτο στο είδος του ερευνητικό έργο σε συνεργασία με τη σχολική περιφέρεια Gwinnett County Public Schools, τη 14η μεγαλύτερη σχολική περιφέρεια στις ΗΠΑ, η IBM θα αξιοποιήσει εργαλεία ανάλυσης όγκου δεδομένων και τεχνολογίες μάθησης για την πληθυσμιακή ανάλυση διαχρονικών στοιχείων για τους μαθητές. Το έργο αποσκοπεί στον εντοπισμό ομοιοτήτων στη μάθηση, στην πρόβλεψη της απόδοσης και των μαθησιακών αναγκών και, εν συνεχεία, στον καθορισμό κατάλληλου ειδικού περιεχομένου και επιτυχημένων τεχνικών διδασκαλίας για τη βελτίωση των αποτελεσμάτων για κάθε έναν από τους 170.000 μαθητές της περιφέρειας, με απώτερο στόχο την αύξηση του ποσοστού αποφοίτησης της περιφέρειας.

02. Οι αγορές στα τοπικά καταστήματα θα υπερισχύσουν των ηλεκτρονικών αγορών

Οι ηλεκτρονικές πωλήσεις έφτασαν πέρυσι για πρώτη φορά στο ύψος του 1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων ΗΠΑ και αναπτύσσονται ταχύτερα από ό,τι οι πωλήσεις στα καταστήματα.

Τα ηλεκτρονικά καταστήματα προς το παρόν έχουν ένα πλεονέκτημα, ως προς την ικανότητά τους να μαθαίνουν από τις επιλογές που κάνουμε στο Web. Σήμερα, τα περισσότερα φυσικά καταστήματα περιορίζονται στην πληροφόρηση που μπορούν να αντλήσουν από το σημείο πώλησης  – και η τάση οι καταναλωτές να επισκέπτονται τα καταστήματα για να δουν τα προϊόντα και εν συνεχεία να αναζητούν χαμηλότερες τιμές για αυτά στο Internet (showrooming) καθιστά δυσκολότερο τον ανταγωνισμό με τα ηλεκτρονικά καταστήματα λιανικής πώλησης που ανταγωνίζονται εστιάζοντας αποκλειστικά στις τιμές.

Εντός πέντε ετών, ορισμένες καινοτομίες θα ξαναφέρουν στη μόδα τις αγορές στα τοπικά καταστήματα. Οι ικανοί επιχειρηματίες λιανικών πωλήσεων θα αξιοποιήσουν την αμεσότητα του καταστήματος και την εγγύτητα στους πελάτες για να δημιουργήσουν εμπειρίες που δεν μπορούν να αναπαραχθούν από τις επιχειρήσεις αποκλειστικά ηλεκτρονικών λιανικών πωλήσεων. Τα φυσικά καταστήματα θα εμπλουτίσουν την ψηφιακή εμπειρία φέρνοντας το Web εκεί που οι αγοραστές μπορούν πραγματικά να το αγγίξουν.

Σε πέντε χρόνια, οι επιχειρήσεις λιανικής πώλησης θα μπορούσαν να βασίζονται σε τεχνολογίες παρόμοιες με αυτές που χρησιμοποιούνται στο υπολογιστικό σύστημα Watson, εξοπλίζοντας με αυτές τους πωλητές έτσι, ώστε να γίνονται ειδικοί πάνω σε κάθε προϊόν που διαθέτει το κατάστημα.

Καθώς οι κινητές συσκευές, υποστηριζόμενες από το cloud computing, επιτρέπουν στα άτομα να κοινοποιούν τι είναι αυτό που τα κινητοποιεί, η υγεία τους ή οι διατροφικές τους ανάγκες, τα virtual closets και τα κοινωνικά δίκτυα, οι επιχειρήσεις λιανικής πώλησης θα είναι σύντομα σε θέση να προβλέπουν με απίστευτη ακρίβεια τα προϊόντα που ένας καταναλωτής θέλει και χρειάζεται περισσότερο.

Επιπλέον, λόγω της εγγύτητάς τους και των πολλών σημείων παρουσίας τους, τα καταστήματα θα μπορούν να προσφέρουν στους αγοραστές ένα μεγάλο εύρος επιλογών γρήγορης παραλαβής ή παράδοσης, όπου και αν βρίσκεται ο πελάτης. Η παράδοση εντός δύο ημερών θα μοιάζει υπερβολικά αργή.

03. Η χρήση του DNA των ασθενών από τους γιατρούς για την καταπολέμηση των παθήσεών τους θα γίνει ρουτίνα

Σε πέντε χρόνια, εξελίξεις στην τεχνολογία ανάλυσης μεγάλου όγκου δεδομένων και τα νέα γνωστικά συστήματα που βασίζονται σε cloud, σε συνδυασμό με εξελίξεις στη γονιδιωματική έρευνα και στις εξετάσεις θα μπορούσαν να βοηθήσουν τους γιατρούς στην ακριβή διάγνωση του καρκίνου και στην εκπόνηση εξατομικευμένων θεραπευτικών σχημάτων αντιμετώπισης του καρκίνου για εκατομμύρια ασθενείς παγκοσμίως.  Έξυπνοι υπολογιστές θα λαμβάνουν το πλήρες αποτέλεσμα του προσδιορισμού της αλληλουχίας του γονιδιώματος και θα ανατρέχουν σε τεράστιους όγκους ιατρικών φακέλων και δημοσιεύσεων προκειμένου να μαθαίνουν και να παρέχουν γρήγορα ειδική και αξιοποιήσιμη πληροφόρηση σχετικά με τις επιλογές θεραπείας στους ογκολόγους.

Η νοσηλεία καρκινοπαθών εξατομικευμένη μέχρι και το επίπεδο του γονιδιώματος παρέμενε στόχος από τότε που οι επιστήμονες προσδιόρισαν για πρώτη φορά την αλληλουχία του ανθρώπινου γονιδιώματος, αλλά λίγοι κλινικοί γιατροί έχουν πρόσβαση στα αναγκαία εργαλεία και διαθέτουν το χρόνο για να αξιολογήσουν τη διαθέσιμη πληροφόρηση σε αυτό το επίπεδο. Εντός πέντε ετών, τα γνωστικά συστήματα που βασίζονται σε cloud θα μπορούσαν να καταστήσουν αυτή την εξατομικευμένη ιατρική διαθέσιμη σε κλίμακα και με ταχύτητα που δεν ήταν ποτέ άλλοτε εφικτές.

Η IBM αρχίζει τη διερεύνηση αυτής της ευκαιρίας, σε συνεργασία με εταίρους από το χώρο της υγείας, για την ανάπτυξη συστημάτων που θα μπορούσαν να προσφέρουν πληροφόρηση για το γονιδίωμα και να μειώσουν το χρόνο που απαιτείται για τον προσδιορισμό της κατάλληλης θεραπείας για ένα ασθενή από εβδομάδες και μήνες σε ημέρες και λεπτά.

Αυτά τα συστήματα θα γίνονται όλο και πιο έξυπνα με το χρόνο, μαθαίνοντας σχετικά με τους ανθρώπους, τις πληροφορίες για το γονιδίωμά τους και την απόκρισή τους σε φάρμακα – δημιουργώντας προοπτικές για την παροχή επιλογών εξατομικευμένης θεραπείας με βάση το DNA κάθε ασθενούς, για παθήσεις όπως τα εγκεφαλικά επεισόδια και οι καρδιοπάθειες. Μέσω του cloud, οι πιο έξυπνες υπηρεσίες υγείας θα μπορούσαν να επεκταθούν φτάνοντας σε περισσότερους ανθρώπους και σε περισσότερα σημεία του πλανήτη, προσφέροντας παράλληλα στη διεθνή κοινότητα των παρόχων υπηρεσιών υγείας πρόσβαση σε ζωτικής σημασίας πληροφορίες.

04. Ένας ψηφιακός φύλακας θα σας προστατεύει όσο είστε online

Το 2012 καταγράφηκαν περισσότερα από 12 εκατομμύρια θύματα κλοπής ταυτότητας στις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι παραδοσιακές προσεγγίσεις στην ασφάλεια — κωδικοί πρόσβασης, προγράμματα εντοπισμού ιών ή τείχη προστασίας — δεν είναι ολοκληρωμένες. Αυτές οι προσεγγίσεις βάσει κανόνων είναι ανεπαρκείς από διάφορες απόψεις – είναι σχεδιασμένες για να αναγνωρίζουν μόνο γνωστούς ιούς ή γνωστές εγκληματικές δραστηριότητες και συνήθως χρησιμοποιούν μόνο μία πηγή δεδομένων.

Σε πέντε χρόνια, ο καθένας από εμάς θα μπορούσε να προστατεύεται από τον δικό του ψηφιακό φύλακα ο οποίος θα εκπαιδεύεται έτσι, ώστε να εξειδικεύεται στους ανθρώπους και στα στοιχεία με τα οποία είναι επιφορτισμένος, προσφέροντας ένα νέο επίπεδο προστασίας από την κλοπή ταυτότητας. Η ασφάλεια θα αφομοιώνει δεδομένα περιεχομένου, καταστάσεων και ιστορικού προκειμένου να επαληθεύεται η ταυτότητα ενός ατόμου σε διαφορετικές συσκευές. Μαθαίνοντας σχετικά με τους χρήστες, ένας ψηφιακός φύλακας μπορεί να εξάγει συμπεράσματα σχετικά με το τι συνιστά κανονική ή εύλογη δραστηριότητα και τι όχι, λειτουργώντας ως σύμβουλος όταν αυτό είναι επιθυμητό.

Σήμερα, οι επιστήμονες της IBM χρησιμοποιούν τεχνολογίες μάθησης υπολογιστών για να κατανοήσουν τις συμπεριφορές χρήσης κινητών συσκευών σε ένα δίκτυο προκειμένου να εκτιμήσουν τον πιθανό κίνδυνο. Μελλοντικά, η ασφάλεια θα καταστεί πιο ευέλικτη και προσαρμοζόμενη στο περιεχόμενο, καλύπτοντας όλο το φάσμα δεδομένων, συσκευών και εφαρμογών, με ικανότητα να εντοπίζει αποκλίσεις που θα μπορούσαν να προηγούνται μιας επίθεσης και κλοπής ταυτότητας.

05. Η πόλη θα σας βοηθά να ζείτε σε αυτήν 

Έως το 2030, οι πόλεις του αναπτυσσόμενου κόσμου θα αντιστοιχούν στο 80% του παγκόσμιου αστικού πληθυσμού και έως το 2050 επτά στους δέκα ανθρώπους θα ζουν σε πόλεις.

Σε πέντε χρόνια, πιο έξυπνες πόλεις θα κατανοούν σε πραγματικό χρόνο τον τρόπο με τον οποίο λαμβάνουν χώρα δισεκατομμύρια συμβάντα, καθώς οι υπολογιστές μαθαίνουν να κατανοούν τις ανθρώπινες ανάγκες, τι αρέσει στους ανθρώπους, τι κάνουν οι άνθρωποι και πώς μετακινούνται από το ένα μέρος στο άλλο.

Σύντομα, οι πόλεις και οι επικεφαλής τους θα μπορούν να κατανοούν και να αφομοιώνουν νέες πληροφορίες που παρέχονται ελεύθερα από τους δημότες τους, γνωρίζοντας ποιοι δημοτικοί πόροι απαιτούνται, πού και πότε έτσι, ώστε η πόλη να μπορεί να βελτιστοποιείται δυναμικά με γνώμονα τις ανάγκες των δημοτών.

Οι κινητές συσκευές και η κοινωνική συμμετοχή θα επιτρέψουν στους δημότες να δημιουργήσουν μια σχέση με τους επικεφαλής των δήμων. Για παράδειγμα, στη Βραζιλία, οι ερευνητές της IBM εργάζονται ήδη πάνω σε ένα εργαλείο crowdsourcing το οποίο επιτρέπει στους χρήστες να αναφέρουν προβλήματα προσβασιμότητας μέσω των κινητών τους τηλεφώνων, προκειμένου να βοηθούνται τα άτομα με ειδικές ανάγκες να αντιμετωπίζουν καλύτερα τις προκλήσεις των αστικών δρόμων. Παράλληλα, στην Ουγκάντα, η UNICEF συνεργάζεται με την IBM πάνω σε ένα εργαλείο κοινωνικής συμμετοχής το οποίο επιτρέπει στους νέους να επικοινωνούν με την κυβέρνηση και τους επικεφαλής των κοινοτήτων τους σχετικά με θέματα που επηρεάζουν τις ζωές τους.

Αυτοί οι τύποι εργαλείων θα γίνουν κοινός τόπος βοηθώντας τις δημοτικές αρχές να εντοπίζουν αναδυόμενα θέματα ή επείγοντα ζητήματα και να λαμβάνουν αμέσως μέτρα όπου απαιτείται.